Niek Bezuijen, duurzaamheidsmanager bij Mammoet, houdt zich onder andere bezig met het elektrificeren van zwaardere werkzaamheden. In een interview vertelt hij hoe Mammoet de stap naar emissieloos bouwen maakt, welke lessen ze leerden en waarom samenwerking vanaf het eerste moment cruciaal is.
Beeld: © Mammoet / Mammoet
Elektrische machine van Mammoet verplaatst onderdelen
Van dakkapel tot brugdeel
Mammoet is gespecialiseerd in zwaar hijs- en transportwerk: verticaal én horizontaal, vooral wanneer het technisch ingewikkeld wordt. Denk aan brugdelen die in één stuk de lucht in gaan of prefab-constructies die soepel over de grond glijden. “Wij komen in beeld wanneer transport complex wordt,” legt Bezuijen uit. “Dan zoeken we naar slimme manieren om grote objecten te verplaatsen.”
Met elektrische SPMT’s (Self Propelled Modular Transporters) kunnen zware objecten tegenwoordig stil en schoon over korte afstanden worden verplaatst. En met sleëen en vijzelen, het gecontroleerd duwen en heffen over speciale goten, kan veel werk volledig elektrisch. “Technisch kunnen we vandaag al veel meer dan mensen denken,” zegt hij. “De sleutel zit in vroeg samenwerken.”
“Technisch kunnen we vandaag al veel meer dan mensen denken,” zegt hij. “De sleutel zit in vroeg samenwerken.”
Den Haag: een brugdeel zonder uitstoot
Een goed voorbeeld is de plaatsing van een groot brugdeel in Den Haag. Mammoet gebruikte twee elektrisch omgebouwde SPMT’s. “We hebben het brugdeel volledig zero emissie geplaatst. De gemeente was blij: minder geluid in de nacht en geen lokale uitstoot,” vertelt Bezuijen. Wat begon met één prototype groeide dankzij SSEB-financiering uit tot twee extra machines. Door elektrificatie al in de tenderfase mee te nemen, kon het project helemaal uitstootvrij worden uitgevoerd.
Stroom als opgave
De techniek is er, maar de echte uitdaging? Stroom. “Op locatie moet genoeg vermogen beschikbaar zijn of slim worden georganiseerd”, zegt Bezuijen. Soms betekent dat: aanhaken op een toekomstige netaansluiting, soms batterijen delen, en soms strak plannen.
Bij een test met een grote elektrische kraan werden zeecontainers vol batterijen ingezet - goed voor 1.200 kWh. Dankzij een slimme laadplanning liep alles op rolletjes. “We plannen het laden tegenwoordig net zo strak als hijsplannen,” zegt hij. “En via een app checken we live de laadstatus. Zo komen we niet voor verrassingen te staan.”
“We plannen het laden tegenwoordig net zo strak als hijsplannen”
Kosten: even verder kijken dan de aanschafprijs
Emissieloos werken voelt vaak duurder, maar dat hoeft niet zo te zijn. “Op Total Cost of Ownership is meerprijs vaak beperkt, en soms slaat het zelfs om,” zegt Bezuijen. Slim energiegebruik en gedeelde voorzieningen helpen enorm.
SSEB en DKTI subsidies gaven Mammoet bovendien een financiële duw in de rug. En: elektrische aandrijvingen zijn efficiënter en stroom is goedkoper dan diesel. Met een beetje slim plannen kan de overstap dus verrassend goed uitpakken.
Mensen meekrijgen
Technisch kan er al veel, maar mensen bepalen het tempo. “In het begin waren sommigen sceptisch: elektrisch? Dan moet ik zeker elk uur koffie drinken,” lacht Bezuijen. Dan verdween snel zodra ze ermee werkten. Inmiddels zijn de medewerkers op de werkvloer de grootste ambassadeurs. “Nu komen suggesties vanuit de werkvloer: waarom kopen we niet méér elektrische machines?”
“Nu komen suggesties vanuit de werkvloer: waarom kopen we niet méér elektrische machines?”
Samenwerking vanaf het begin
De rode draad: praat vroeg met elkaar. Mammoet komt soms pas laat in beeld, als de plannen al grotendeels vastliggen “Als je vanaf het begin met elkaar praat, dan is er veel meer mogelijk dan je denkt”, zegt Bezuijen. Dat geldt voor de keuze van materieel, maar ook voor laadvoorziening en investeringen.
“Als je vanaf het begin met elkaar praat, dan is er veel meer mogelijk dan je denkt”
Duidelijke projectpijplijnen en langetermijnambities geven bedrijven vertrouwen om te investeren. Bovendien hoeven we allemaal niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden. “Iedereen worstelt met laden, planning, veiligheid. Als je die lessen deelt, versnelt de hele sector,” zegt Bezuijen.
Oproep aan de sector
Bezuijen is duidelijk: begin gewoon. “Al is het met één machine. Je hoeft niet gelijk alles om te gooien Leer ervan, zodat je meebeweegt met de markt.”